Oznaczanie
Immunonefelometria
lateksowa
Immunoturbidymetria
lateksowa
ELISA
RIA
Metody
immunofluorescencyjne
Paski
do badania moczu (peroksydaza) nie dają zadawalających
wyników
(mocz jest uprzednio rozcieńczony w proporcjach
1:40)
Lipemia
może powodować interferencje w metodach nefelometrycznych
i
turbidymetrycznych. W procesie wirowania próbki lipemicznej
przy 15.000-
20.000 x g przez 15 minut tłuszcze zbierają się na
powierzchni. Turbidymetria jest
nieco bardziej czuła na
interferencje ze strony hemoglobiny niż nefelometria
(przy
stężeniach hemoglobiny wynoszących odpowiednio >0,12
mmol/L i > 0,18 mmol/L).
Trwałość
mioglobiny w surowicy lub osoczu wynosi dwa dni w temperaturze
+20°C,
tydzień w temperaturze +4°C i ponad 2
miesiące przy -20°C. Poziom mioglobiny
w moczu należy
oznaczyć natychmiast, ponieważ jej trwałość wynosi tylko 8
godzin
w temperaturze +2°C. Jeżeli zachodzi konieczność
przechowania próbki, należy
dodać do niej 0,1 mol/L NaOH
tak aby miała odczyn zasadowy (pH 8,5 - 9) i wówczas
zachowuje
trwałość przez ponad 12 dni. W innym pH mioglobina jest
niestabilna
zarówno w temperaturze -20°C jak i -70°C.
F
unkci a/ występowanie
Mioglobina
odpowiedzialna jest za transport i magazynowanie tlenu w
mięśniach
szkieletowych i mięśniu sercowym, gdzie stanowi 4%
jego masy. Jest ona uwalniana
do surowicy w przypadku uszkodzenia
mięśni prążkowych (rabdomioliza, uraz
wielonarządowy,
oparzenia). Ze względu na niską masę cząsteczkową (17,8 kD)
łatwo
ulega
filtracji i rozpadowi w nerkach. U zdrowych osobników stężenie
w moczu
stanowi około 1/10 stężenia w surowicy (surowica do 70
|ig/L, mocz do 7 |J.g/L).
W
rabdomiolizie poziom w surowicy wzrasta 40 do 400-krotnie (do 40
mg/L),
natomiast w moczu zaobserwowano wzrost o 20 - 8000 mg/L
(średnio 580 mg/L).
U
chorych, u których nie wprowadzono leczenia trombolitycznego,
mioglobina osiąga
najwyższą wartość - około 3000 [ig/L w 10
godzin po przebytym zawale mięśnia
sercowego. W przypadku
zastosowania trombolizy takie, a nawet wyższe wartości
obserwuje
się już po 3 godzinach.
U
pacjentów z zawałem mięśnia sercowego stężenie mioglobiny
w moczu jest mniejsze
niż 15 mg/L. Wyższe stężenie szczególnie
przy współistnieniu innych czynników jak
odczyn
kwaśny moczu może powodować uszkodzenia kanalików. Ostatnie
badania
wykazują, że 1 mg/L jest wartością progową, a klirens
mioglobiny mniejszy niż
4 ml/min stanowi kolejny czynnik ryzyka
wystąpienia niewydolności nerek
u pacjentów z
rabdomiolizą oraz z urazami wielonarządowymi.
Znaczenie
diagnostyczne
Surowica
W
przypadkach zawału mięśnia sercowego, już po dwóch
godzinach od
wystąpienia bólu można zaobserwować
znacznie podwyższony poziom
mioglobiny. Dodatnia wartość
predykcyjna wynosi 0,64 (mała swoistość
testu) a ujemna 0,98,
co oznacza, że prawidłowy poziom mioglobiny
12
godzin od wystąpienia bólu z dużym prawdopodobieństwem
wyklucza
ostry zespół wieńcowy. Wysoka czułość
diagnostyczna mioglobiny powiązana
jest niestety z jej małą
swoistością. CK-MB, troponina T i troponina
są
bardziej swoistymi markerami zawału i z tego względu
oznaczanie
mioglobiny nie stanowi podstawowego markera
biochemicznego ostrej
niewydolności wieńcowej.
Brak
swoistości spowodowany wzrostem stężenia mioglobiny w wyniku np.
upadku
czy iniekcji domięśniowych może być skompensowany
poprzez równoczesne
oznaczenia innych białek, jak sercowe
białko, wiążące kwasy tłuszczowe (H-FABP).
Surowica
i mocz
Wzrost
stężenia mioglobiny spowodowany uszkodzeniem mięśni
szkieletowych
może być tak gwałtowny (rabdomioliza, urazy wielonarządowe),
że
stanowi zagrożenie wystąpienia niewydolności nerek. Zagrożenie
to może
być ocenione w oparciu o stężenie mioglobiny w
surowicy i określenie jej
klirensu.
Oznaczenia
mioglobiny wykorzystać można w medycynie sportowej w celu
oceny
stanu wytrenowania zawodników. U sportowców
trenujących regularnie
uwalnianie mioglobiny do surowicy jest
opóźnione.
Innymi
przyczynami podwyższonego poziomu mioglobiny w surowicy
i
moczu mogą być: nadmierny wysiłek mięśniowy, iniekcje
domięśniowe,
zespół zmiażdżenia, udar cieplny, niska
temperatura, oparzenia, zapalenie
wielomięśniowe, twardzina
układowa, twardzina ograniczona, toczeń
rumieniowaty, gorączka,
zespół zapalenia mięśni, dystrofia mięśniowa
Duchenne’a,
hipokalemia, hipofosfatemia, hipernatremia, śpiączka
spowodowana
środkami nasennymi, cukrzyca, niedoczynność tarczycy,
zespół
Conna, uszkodzenia mięśni spowodowane toksynami
oraz narkotykami
(alkohol, kokaina, amfetamina, fencyklidyna, EAC,
fibraty, sukcynylocholina,
jad węży i owadów, tlenek
węgla, mięso przepiórcze), infekcje przebiegające
z
wysoką temperaturą (tężec, tyfus, wirus Coxackie, grypa).